ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ...

 

Η ΘΕΑ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΘΕΑ ΚΟΥΡΟΤΡΟΦΟΣ

Πήλινα ειδώλια από την Χαιρώνεια. Το αριστερό αναπαριστά την λεγόμενη Θεά της γονιμότητας και είχε από μόνο του μυστική γονιμική δύναμη. Το δεξιό αναπαριστά μια κουροτρόφο Θεά, ευλογία για τις αρτίτοκες γυναίκες και τις νεαρές μητέρες.

 

Η ΕΙΛΕΙΘΥΙΑ

Τρέχα Ειλειθυία τρέχα
’σε για λίγο το νήμα σου
Υφάντρα εσύ της Μοίρας
Κι άνοιξε τα φτερά σου
Θεά της γέννας
Η γυναίκα πονάει και σε φωνάζει
Φέρε της τ’ άγια σύκα
Για να βγει το μωρό στον κόσμο.

ΣΥΜΒΟΛΑ: σύκο, μέλι, φίδι, πυρσός, σκύλος, άλογο

(«Η Θεά αναδυόμενη»: Ομάδα Μελέτης Μητριαρχικών Κοινωνιών)

 

Η ΜΙΝΩΙΚΗ ΘΕΑ Ή ΘΕΑ ΤΩΝ ΟΦΕΩΝ

Από τα βάθη της προϊστορίας της Μινωικής Κρήτης, μας έρχεται. Η λατρεία της Θεάς της γονιμότητας, που ορίζεται και ως Μεγάλη Μητέρα. Το γυμνό στήθος και τα φίδια συμβολίζουν την ευφορία και την γονιμότητα. Περισσότερα, στην ιστοσελίδα της Μινωικής Κρήτης.

 

Η ΚΥΚΛΑΔΙΚΗ ΘΕΑ

Η κυκλαδική Θεά, Θεά της γονιμότητας αλλά και του θανάτου καθώς και η αιώνια Θεά των εγκύων και του τοκετού.

 

Η ΕΥΡΥΝΟΜΗ

Αρχέγονη Θεά, Θεά όλων των πραγμάτων και δημιουργός του σύμπαντος. Περισσότερα για την Ευρυνόμη, εδώ, Ευρυνόμη - Αρχαία Ελλάδα (Δημιουργοί και Υπέρτατοι Θεοί)

 

Η ΓΑΙΑ

Η Μητέρα των πάντων. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Γαία με το Χάος, με μεσολάβηση του Έρωτα, γεννούν τον Ουρανό. Μια άλλη εκδοχή ταυτίζει το Χάος με τον Ουρανό και οριοθετεί έτσι τη Γαία και τον Ουρανό ως το πρώτο Κοσμικό Ζευγάρι της Δημιουργίας.

 

Η ΦΕΡΣΕΦΑΣΣΑ Ή ΦΕΡΕΦΑΤΤΑ

Κατά τα προϊστορικά χρόνια, λατρευόταν στην Ελευσίνα η βασίλισσα του κάτω κόσμου Φερσέφασσα ή Φερέφαττα και κατόπιν, Φερσεφόνη.

 

Η ΒΡΙΤΟΜΑΡΤΙΣ Ή ΔΙΚΤΥΝΝΑ

Η Θεά που λάτρευαν οι κοπέλες και οι νέοι κυνηγοί στο ανατολικό τ΅ή΅α της Κρήτης. Είχε ως ιερά της δέντρα το πεύκο και τον σχίνο. Στο Ιερό της έ΅παιναν ΅όνον ΅ε γυ΅νά πόδια. Σαν νεαρή Παρθένος, η Βριτόμαρτις ήταν πολύ αγαπητή στην Αρτέμιδα και την ακολουθούσε παντού. Ήταν αυτή που επινόησε τα κυνηγετικά δίχτυα και της κρατούσε τα κυνηγόσκυλα δεμένα. Όταν ο Μίνως την ερωτεύθηκε, η Βριτόμαρτις προσπάθησε να κρυφτεί στα πυκνόφυλλα δάση και στα υγρά λιβάδια. Όμως ο Μίνως, φλογισμένος από τον πόθο του, την κατεδίωξε αδιάκοπα για εννέα μήνες, ώσπου η Βριτόμαρτις από την απελπισία της ρίχτηκε στη θάλασσα από τα βράχια του όρους Δίκτη. Κάποιοι ψαράδες την έσωσαν, καθώς έπεσε στα δίχτυα τους και η ’ρτεμις θεοποίησε την Βριτόμαρτι με το όνομα Δίκτυννα. Από τότε διατρέχει τις θάλασσες την νύκτα και εμφανίζεται στους κατοίκους των παραλίων και των νησιών. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν η Δίκτυννα που πρωτοστατούσε στις μυήσεις των εφήβων στις λόχμες, στα φαράγγια και στα βράχια του νησιού. Η λατρεία της θεωρείται ως μία από τις γνωστές Λατρείες στα ’πταρα, στην είσοδο του κόλπου της Σούδας. Το όνομα Δίκτυννα συνδέεται με δύο πράγματα. Με το βουνό Δίκτη που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Κρήτης και με το δίχτυ. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην Αίγινα η Βριτόμαρτις λατρεύεται ως Αφαία επειδή εξαφανίστηκε. Αναφέρει μάλιστα ότι στη Σπάρτη και στα νότια παράλια της Λακωνίας λάτρευαν την Θεά με το όνομα Ισσωρία και Λημναία. 

 

Η ΑΦΑΙΑ Ή ΑΦΑ

Προϊστορική Θεά της γονιμότητας που λατρεύτηκε στην Αίγινα. Ταυτίστηκε με τη μινωική Δίκτυννα ή Βριτόμαρτι. Με το πέρασμα στους ολύμπιους Θεούς μετεξελίχθηκε σε Αφαία Αθηνά.

 

Η ΒΕΝΔΙΣ

Η Βένδις ή Βένδεια ήταν χθόνια τοπική θεότητα της Θράκης. Η λατρεία της γινόταν σε βαθιές σπηλιές κι οι γιορτές της είχαν οργιαστικό χαρακτήρα. Όταν η λατρεία της εισήχθη στην υπόλοιπη Ελλάδα ως χθόνια ή σεληνιακή θεότητα ταυτιζόταν με την Περσεφόνη ή την Εκάτη, ενώ ως θεά του κυνηγιού ταυτίστηκε με την ’ρτεμη ή χρησιμοποιήθηκε ως προσωνύμιό της (’ρτεμις Βενδίδα).

 

Η ΚΟΤΥΣ Ή ΚΟΤΤΥΤΩ

Θρακική θεότητα, η λατρεία της οποίας είχε διαδοθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Συσχετιζόταν με την ’ρτεμη και την Κυβέλη, ενώ η γιορτή της, τα περίφημα Κοττύτια, συνδεόταν με όργια. Οι ιερείς της ονομάζονταν Βάπτες και οι τελετές που οργάνωναν έμειναν στην ιστορία για την ακολασία τους. ’ντρες ντυμένοι γυναικεία, χόρευαν κάτω από τους ήχους έντονης και οργιαστικής μουσικής.

 

Η ΚΑΒΕΙΡΩ

Θυγατέρα του Πρωτέως, η οποία είχε παντρευτεί τον Θεό Ήφαιστο και μαζί απέκτησαν τρεις γιους και τρεις κόρες. Αυτά τα παιδιά ήταν οι μυστηριακοί Θεοί Κάβειροι και οι Καβειρίδες Νύμφες.

 

Η ΟΡΘΙΑ

Λατρευόταν στη Σπάρτη, αρχικά ως "γενέθλια" Θεά, μαζί και κουροτρόφος. Μετέπειτα, "απορροφήθηκε" από την ’ρτεμη και την αποκαλούσαν ’ρτεμη Ορθία, κατά τα προχωρημένα ιστορικά χρόνια. Η λατρεία της συνδέθηκε με θυσίες βρεφών, κατά την προϊστορική περίοδο.

 

Η ΕΝΟΔΙΑ

Πανάρχαια Μεγάλη Μητέρα Θεά κουροτρόφος, των Φερών Μαγνησίας. Χθόνια Θεά των δρόμων και της επικοινωνίας. Θεά του κάτω κόσμου, της μαγείας και των νεκρών, των καθαρμών και της προστασίας. Ιερουργείτο αποκλειστικά από ιέρειες. Περισσότερα για τη Θεά αυτή στην ακόλουθη ιστοσελίδα,  http://enaasteri.blogspot.gr/2011/04/blog-post_12.html

 

Η ΠΑΣΙΚΡΑΤΑ

Χθόνια θεσσαλική Θεά που λατρευόταν στη Δημητριάδα της Μαγνησίας. Αυτή που κρατά τα πάντα στον Πάνω και τον Κάτω Κόσμο... Περισσότερα στο άρθρο "Το ιερό της Θεσμοφόρου Δήμητρας στη Δημητριάδα και οι λατρείες".

 

Η ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

Η Ιφιγένεια ήταν από τις παλιές Θεές του τοκετού, η οποία, όπως λέει το όνομά της, βοηθούσε να "γεννηθεί ισχυρός γόνος". Σε πολλά μέρη ταυτίστηκε με την ολυμπιακή ’ρτεμη.

 

Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Χθόνια προϊστορική Θεά των Αμυκλών Λακωνίας. Οι Αμυκλαιείς αναγνώρισαν την ομηρική Κασσάνδρα στην παλιά Θεά Αλεξάνδρα.

 

Η ΕΛΕΝΗ

Προϊστορική Θεά της φύσης, που λατρευόταν στη Θεράπνη Λακωνίας και στη Ρόδο, όπου είχε ιερό ως "δενδρίτις Ελένη".

 

Η ΚΙΔΑΡΙΑ

Προ-ολυμπιακή Θεά της βλάστησης που λατρευόταν στην αρκαδική Φενεό. Οι φενεάτες δεν αρκέστηκαν να ταυτίσουν την Κιδαρία με τη Δήμητρα αλλά εισήγαγαν και δεύτερη τελετή.

 

Η ΑΝΑΪΤΙΣ

Περσική θεότητα (Anahita), η οποία ονομαζόταν από τους Έλληνες Περσική ’ρτεμη ή Αναΐτης ’ρτεμις ή Μητέρα Αναΐτης. Λατρευόταν σε όλη τη Μικρά Ασία, στον Πόντο, στην Καππαδοκία και ιδιαίτερα στη Λυδία. Θεά της γονιμότητας και των νερών. Μερικές φορές θεωρείτο ως η σύζυγος του Μίθρα. Ταυτιζόταν με την ’ρτεμη και την Αφροδίτη.
Ανα σημαίνει μητέρα που είναι παρμένο από το Χαλδαϊκό Ανα δηλ. ουρανός ή αστρικό φώς. Επίσης σημαίνει αμόλυντη.
Η λατρεία της ήταν διαδεδομένη από αρχαιοτάτων χρόνων στην Κρήτη. Αυτό δικαιολογεί την ύπαρξη του ονόματος αυτής της θεάς σε ετεοκρητική επιγραφή.
Η έννοια της επιγραφής προκύπτει εκ των ανωτέρω σαφέστατη: Κάποιος Αρπακοκλής ανέθεσε στη θεά Αναΐτιδα την Παρθένο την εικόνα της φίλης του Αρχίας, διότι η θεά τη θεράπευσε από κάποια μη μνημονευόμενη νόσο.

 

Η ΕΚΑΤΗ

Η Μεγάλη Θεά των προελληνικών φύλων, κυρίαρχος γης, ουρανού και θάλασσας. Περισσότερα για την Εκάτη στο άρθρο "Το τρισυπόστατο της Εκάτης και οι τριαδικές θεότητες" του Αντώνη Καμμά.

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΗΤΕΡΑ

Σαμοθράκη - Λήμνος

Επίκεντρο της λατρείας στη Σαμοθράκη ήταν η Μεγάλη Μητέρα, η Αξίερος, θεότητα ανάλογη με την Μεγάλη Μητέρα της Ανατολής και την Φρυγική Κυβέλη.  

Η Αξίερος, ήταν αρχαία Θρακική θεότητα , δαίμονας της Ελληνικής μυθολογίας, μία από τους Καβείρους. Στην Θράκη και στην Σαμοθράκη λατρευόταν σαν Θεά της γονιμότητας , που ταυτιζόταν στην υπόλοιπη Ελλάδα με την Δήμητρα  και μαζί με τους υπόλοιπους Κάβειρους, θεωρούνταν προστάτης των ναυτικών και όσων ταξίδευαν με πλοία. Η Αξίερος ήταν το κεντρικό πρόσωπο στην λατρεία των Καβείρων, αποκαλούνταν και Μεγάλη Μητέρα, και τα χαρακτηριστικά έμοιαζαν με της Κυβέλης . Εικονιζόταν στα νομίσματα της Σαμοθράκης ανάμεσα σε δυο λιοντάρια. Σύζυγος ήταν ο Καδμίλος, Θεός και αυτός της γονιμότητας που ταυτίζεται με τον Ερμή.

Η Αξιόκερσαήταν αρχαία θρακική θεότητα, δαίμονας της Ελληνικής μυθολογίας, μία από τις Καβείρους. Ήταν κόρη του Ηφαίστου και της Καβειρώς, κόρη του Πρωτέα. Σύζυγός της ήταν ο Αξιόκερσος, Θεός και αυτός του κάτω κόσμου. Η Αξιόκερσα ταυτιζόταν με την Περσεφόνη και η λατρεία της ήταν διαδεδομένη στην Σαμοθράκη, όπου υπήρχε ονομαστό ιερό των Καβείρων, καθώς και στη Θράκη.

Στη Λήμνο, λάτρευαν την Μεγάλη Μητέρα, την Μητέρα Γη και την αποκαλούσαν Ηλέκτρα, δηλαδή Λαμπρή, Στρατηγίδα και Ηγέτιδα.

 

Η ΗΜΙΘΕΑ

Θεότητα που λατρευόταν στο Κάσταβο της χερσονήσου της Καρίας. Εκεί υπήρχε ονομαστό ιερό της, στο οποίο πήγαιναν ασθενείς για να θεραπευθούν. Προσέφεραν στη θεά το «μελίκρατον» (μέλι με γάλα), ενώ οι ίδιοι απαγορευόταν να πίνουν κρασί. Επίσης, απαγορευόταν η είσοδος σε όσους είχαν φάει χοιρινό κρέας. Η Ημιθέα ήταν παλαιότερα γνωστή με το όνομα Μολπαδία.

 

ΟΙ ΤΡΙΑΔΕΣ ΘΕΑΙΝΩΝ

 

Πηγές:

«Η Θεά αναδυόμενη»: Ομάδα Μελέτης Μητριαρχικών Κοινωνιών
"Η θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα": Νικόλαου Παπαχατζή - Εκδοτική Αθηνών

 

Η Θεά λατρεύτηκε και λατρεύεται παντού, σ' ολόκληρο τον κόσμο και σ' όλες τις θρησκείες, εξαιρουμένων των μονοθεϊστικών πατριαρχικών θρησκειών. Μέσω της ιστοσελίδας αυτής, δεν φιλοδοξώ μια ολοκληρωμένη παρουσίαση όλων των Θεαινών. Σε πρώτη φάση τουλάχιστον, εστιάζω στη λατρεία της Θεάς στον ελληνικό χώρο καθώς και στη Μέση Ανατολή και Αίγυπτο, από όπου και οι βασικές θεαλογικές μας επιρροές, κατά την προϊστορική και ιστορική περίοδο. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αιγυπτιακής προέλευσης Ίσιδα, που λατρεύτηκε στον ελληνικό χώρο κατά την ελληνιστική περίοδο και στη χριστιανική Παναγία, η οποία βέβαια θεολογικά δεν είναι Θεά αλλά λατρεύεται σαν σύγχρονη Θεά στη χώρα μας.

Εκτενής καταγραφή των Θεαινών σε παγκόσμιο επίπεδο και σχετική πληροφόρηση, θα βρείτε στην ιστοσελίδα Spiral Goddess Grove. Επίσης, αρκετές πληροφορίες για διάφορες Θεές έχουν παρθεί από τον ιστότοπο Feminism and Religion.

 

Αρχική σελίδα

Κλικάρουμε για τις Θεές

Ελλάδας-Κύπρου Ετρούσκων Ρωμαίων Ανατολικής Ευρώπης Μέσης Ανατολής Αφρικής Κελτών Σκανδιναβών/Γερμανών Ινδουϊσμού Βουδισμού Σιντοϊσμού Ταοϊσμού Αμερικής Ωκεανίας Αρκτικής Πολυνησίας Αφρο-Καραϊβικής

Ίσιδα

Παναγία