Η ΘΕΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛ ΧΟΥΓΙΟΥΚ

Η νεολιθική εγκατάσταση του Κατάλ Χουγιούκ, στο οροπέδιο της Ανατολίας, ανάμεσα στην Άγκυρα και στην οροσειρά του Ταύρου, βρισκόταν στην ακμή της από το 6500 ως τα 5700π.χ. Την πρώτη θέση στο νεολιθικό πάνθεο του Κατάλ Χουγιούκ πρέπει να είχε η Θεά που παριστάνεται σε πελώρια επιπεδόγλυφη μορφή στο ιερό της. Το κύριο γνώρισμά της ως Θεάς της γονιμότητας εξαίρεται με το να απεικονίζεται σε στιγμή τοκετού (αυτή έδινε τη γέννηση όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στα ζώα, από τα οποία το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είχαν εκείνα που χρησίμευαν ως τροφή των ανθρώπων).

(Η θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα: Νικόλαος Παπαχατζής)

 

Η ΙΝΑΝΝΑ

Η Ινάννα αποτελούσε την κύρια θηλυκή θεότητα των Σουμέριων, την οποία αποκαλούσαν «Αγία Παρθένα».
Για πρώτη φορά λατρεύτηκε στην Ουρούκ και είχε δυο πλευρές. Η θεά της γονιμότητας και του αισθησιασμού είχε και τη δύναμη να καταστρέφει τα χωράφια και να στερεί τη γονιμότητα από όλα τα γήινα πλάσματα. Λατρευόταν σαν θεά του πολέμου και του κυνηγιού, ιδιαίτερα ανάμεσα στους πολεμοχαρείς Ασσύριους.  Ήταν επίσης η προστάτιδα των ιερόδουλων, οι οποίες και την υπηρετούσαν στους ναούς της.
Η Ινάννα πρωταγωνιστεί σε αρκετούς μύθους, με σημαντικότερο την σουμεριακή «Κάθοδο στον Κάτω Κόσμο». Στο μύθο αυτό κατεβαίνει στο Βασίλειο των Νεκρών για να διεκδικήσει την εξουσία της. Ωστόσο, η βασίλισσα και αδερφή της, Ερεσκιγκάλ, διατάζει το θάνατό της. Με το θάνατο της όμως πέθανε και η Φύση και τίποτα δεν μπορούσε να φυτρώσει πια. Μετά από παρέμβαση του θεού Ένκι, θα μπορούσε να αναγεννηθεί, αν κάποιο άλλο πρόσωπο έπαιρνε τη θέση της. Η Θεά διάλεξε να καταδικάσει τον σύζυγό της Ντουμούζι (Ταμμούζ), ο οποίος στο εξής θα εξουσίαζε στον Κάτω Κόσμο για μισό χρόνο. Η ιστορία αυτή θυμίζει τον αντίστοιχο μύθο της Δήμητρας και της κόρης της, Περσεφόνης, που συμβολίζει το θάνατο και την αναγέννηση της φύσης.
Το όνομα Ινάννα σημαίνει «Βασίλισσα του Ουρανού», ενώ παραλλαγές του ονόματός της είναι Νινσιάννα, ως προσωποποίηση του Αυγερινού, και Νουουγιγάνα, η "Ιερόδουλος των Ουρανών". Οι Βαβυλώνιοι την ονόμαζαν Ιστάρ.  Αποτελούσε, επίσης, το αντίστοιχο της δυτικοσημιτικής Θεάς Αστάρτης.  Στην μετέπειτα Ελληνική και Ρωμαϊκή μυθολογία οι θεές Αφροδίτη και Βένους αντίστοιχα απορρόφησαν κάποιες από τις σχετικές με αυτή την ανατολική θεότητα παραδόσεις.

 

Η ΙΣΤΑΡ

Η βαβυλωνιακή Θεά του έρωτα, της γονιμότητας και του πολέμου.  Περίφημη για την καταστροφή των εραστών της, μεταξύ των οποίων και ένα λιοντάρι.  Όταν ο έρωτας της ζωής της, ο Θεός Ταμμούζ, πέθανε, τον ακολούθησε στον Κάτω Κόσμο αλλά δεν κατάφερε να τον αναστήσει.  Η Ιστάρ ήταν απότοκος της σουμεριακής Θεάς Ινάννα.  Ήταν σύζυγος του βασιλιά Σαργών.

 

Η ΑΣΤΑΡΤΗ

Η σημιτική Θεά του σεξουαλικού έρωτα, της μητρότητας και της γονιμότητας.  Στη Βαβυλωνία, Συρία, Φοινίκη κι οπουδήποτε αλλού οι ιέρειές της ήταν ιερές πόρνες. 
Θεά του πολέμου επίσης, συνδεδεμένη με λεοπαρδάλεις ή λιοντάρια.
Σύζυγος του Ελ ατ Ουγκαρίτ και μητέρα του Ταμούζ, τον οποίο θηλάζει σε κάποιες παραστάσεις.
Μερικές φορές, παριστάνεται με δυο κέρατα.

 

Η ΚΥΒΕΛΗ

Φρυγική και Λυδική θεότητα καλούμενη και Κυβήβη και Άγδιστις. Ήταν η αντίστοιχη με τη θεά Ρέα στην Ελληνική μυθολογία.
Η Κυβέλη ήταν θεά της άγριας φύσης, των δημιουργικών δυνάμεων της Γης και της γονιμότητας. Ο Πίνδαρος την προσφωνεί «Κυβέλα, μάτερ θεών». Ιερό της ζώο ήταν το λιοντάρι. Λιοντάρια έσερναν το άρμα της.
Από τους σχετικούς με τη θεά μύθους γνωστότερος ήταν ο του Άττι, του νεαρού ευνοούμενού της, που για να κατασιγάσει τη βασανιστική ζηλοτυπία της θεάς έφθασε στο σημείο να αυτοευνουχισθεί. Η Κυβέλη στη συνέχεια μέσα σε θρήνους έθαψε αλλά και αργότερα τον ανάστησε.
Κύρια πατρίδα της λατρείας της ήταν η πόλη Πεσσινούντα στην Άνω Φρυγία κοντά στο Σαγγάριο ποταμό.
Τον πρώτο της Ναό έκτισε στη Πισσινούντα ο Βασιλιάς Μίδας τον οποίο αργότερα στόλισαν και πλούτισαν με αφιερώματα οι βασιλείς της Περγάμου καθώς και οι Ρωμαίοι. Από την πόλη αυτή στην αρχή διαδόθηκε η λατρεία της θεάς σε όλες τις ελληνικές αποικίες των Μικρασιατικών παραλίων (Έφεσος, Σμύρνη. Μίλητο κλπ) και από εκεί στην κυρίως Ελλάδα όπου μολονότι διαδόθηκε ταχύτατα και ταυτίσθηκε με την «μητέρα ανθρώπων τε θεών» θεωρούμενη Ρέα απέκτησε δικούς της Ναούς κυρίως στη Θήβα, Αθήνα, Ολυμπία, Φυγαλεία κ.ά.
Στην Αθήνα κατά το μήνα Ελαφηβολιώνα τελούνταν τα Γαλάξια προς τιμήν της θεάς.

 

Η ΑΝΑΪΤ

Η Αναΐτ ήταν η Θεά της γονιμότητας και της θεραπείας, της σοφίας και του νερού στην αρμένικη μυθολογία.  Κατά την ύστερη αρχαιότητα, ήταν η Θεά του πολέμου.  Από τον 5ο αιώνα π.χ. ήταν η βασική θεότητα της Αρμενίας.  Η λατρεία της καθιερώθηκε κυρίως στην περιοχή Ερέζ, όπου ο εκεί ναός της ήταν ο πλουσιότερος και σημαντικότερος στην Αρμενία.  Η ετήσια γιορτή προς τιμή της περιλάμβανε σπουδαίες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.  Το σύμβολο της αρχαίας αρμενικής ιατρικής ήταν το χάλκινο κεφάλι του επιχρυσωμένου αγάλματός της.  Σύμφωνα με τον Στράβωνα, η λατρεία της περιλάμβανε τελετές ιερής πορνείας.  Ένα βουνό στην περιοχή Σωφηνή είναι γνωστό ως ο θρόνος της Αναΐτ.  Το άγαλμά της καταστράφηκε από τους Ρωμαίους κατακτητές.

 

Η ΤΙΑΜΑΤ  

Βαβυλωνιακή Θεά της θάλασσας. Αποτελεί την προσωποποίηση του χάους της αρχέγονης δημιουργίας και την ομορφιά του θεϊκού θηλυκού. Τιαμάτ σημαίνει "ωκεανός" αλλά μερικές φορές εμφανίζεται και ως δράκος.

 

Η ΑΤΑΡΓΑΤΙΣ

Η θεά Αταργάτις, Θεά της γονιμότητας και των καρπών, μητέρα της Ασσύριας βασίλισσας Σεμίραμις, αγάπησε έναν θνητό βοσκό και ακούσια τον σκότωσε. Ντροπιασμένη έπεσε μέσα σε μια λίμνη για να πάρει τη μορφή ενός ψαριού, αλλά τα νερά δεν κρύψανε τη θεϊκή της ομορφιά. Συνεπώς πήρε τη μορφή μιας γοργόνας, - άνθρωπος επάνω από τη μέση και ψάρι κάτω από αυτήν.

 

Η ΜΑ

Η λατρεία της θεάς Μα ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή της Καππαδοκίας και του Πόντου. Οι περισσότερες πληροφορίες που έχουμε για τη λατρεία της ξεκινούν από την Ελληνιστική περίοδο, αλλά η Μα φαίνεται να έχει αρχαιότερη καταγωγή. Η ευρύτερη περιοχή της Καππαδοκίας ήταν η γη των Χετταίων και η Μα ίσως ήταν μια από τις μορφές της χεττιτικής θεότητας Hepat ή «Ήλιος της Αρήννα».

 

Η ΑΣΕΡΑ

Με το όνομα Ασερά εννοείται η θηλυκή θεότητα των αρχαίων Ισραηλιτών, αυτή που ο Φίλων ταυτίζει με τη Γη. Οι Ισραηλίτισσες και οι Καναανίτισσες (κατ' άλλους Χαναναίες) έφτιαχναν καρβέλια με τη μορφή της, που ευλογούντο και τρώγονταν τελετουργικά, ένας πρόδρομος δηλαδή του άρτου της κοινωνίας. Τα είδωλά της βρίσκονταν κάτω από κάθε πράσινο δέντρο, χαράζονταν σε ζωντανά δέντρα ή σκαλίζονταν ως πάσσαλοι σε βωμούς κατά μήκος των δρόμων. Οι ακατέργαστες, γκροτέσκες πήλινες απεικονίσεις της ως δέντρο της ζωής εξελίχθηκαν αργότερα στην εξευγενισμένη μορφή της σύριας Αρτέμιδας. Οι αρχαίες ιεροτελεστίες της γονιμότητας (υποτιμημένες σήμερα ως πορνικές λατρείες) που συνδέονταν με τη λατρεία της Ασερά, εξασφάλιζαν τη συνέχεια των μητρογραμικών προτύπων διαδοχής. Το εβραϊκό εικονοκλαστικό ιερατείο τελικά ξερρίζωσε την Ασερά, αντικαθιστώντας τον μητροκεντρικό πολιτισμό με την πατριαρχία.

 

Η ΧΕΠΑΤ

Η Θεά της αφθονίας των Χετταίων, αντίστοιχη της ελληνικής Άρτεμης. Συμβολίζει τη θέληση γονιμότητας και της συνέχισης της ζωής.

 

Η ΛΙΛΙΘ

Σουμεριακή θεότητα της γεωργίας. Θεά-Προστάτιδα της σκοτεινής γυναικείας πλευράς, του γυναικείου ερωτισμού και της εμμηνορυσίας. Βοηθούσε τις γυναίκες στις γέννες τους. Θεωρείται αρχόντισσα του σκότους και ηγέτιδα των άυλων βαμπίρ. Σύμβολό της η σκοτεινή σελήνη.

 

Η ΣΑΡΠΑΝΤΙΤ

Σουμεριακή Θεά της σελήνης, της οποίας το όνομα σημαίνει "Ασημένια Λάμψη", αναφερόμενο στην ασημένια λάμψη του φεγγαριού.

 

Η ΑΝΑΤ

Σουμεριακή Θεά του πολέμου, που λατρεύτηκε σε όλη την περιοχή της Μεσοποταμίας, στην Αίγυπτο και στο Ισραήλ.

 

Αρχική σελίδα

Επιστροφή στις Θεές