Το «Φεμινιστικό Δίκτυο» λειτουργεί μέσω Internet και αποτελεί αποκύημα του Δικτύου για την καταπολέμηση της ανδρικής βίας κατά των γυναικών. Το Δίκτυο αυτό λειτούργησε από το 1999 ως και το 2006. Στους συνδέσμους που ακολουθούν μπορείτε να διαβάσετε ένα μικρό ιστορικό του, συμβουλές για την αντιμετώπιση βίαιων καταστάσεων καθώς και κάποια στοιχεία για το τι είναι βία και κακοποίηση και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε γυναίκες σε τέτοιου είδους καταστάσεις.
Το "Φεμινιστικό Δίκτυο" συγκεντρώνει στους κόλπους του ελληνικές και ξένες γυναικείες οργανώσεις και ομάδες, δίκτυα, αυτόνομες φεμινίστριες, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανθρωπιστικές οργανώσεις και άτομα που ενδιαφέρονται για τα γυναικεία θέματα.
Με τη σειρά του, προωθούσε τις πληροφορίες αυτές στις οργανώσεις, στις ομάδες
και στα άτομα που συνεργάζονταν μαζί του, στα πλαίσια των ηλεκτρονικών του
λιστών.
Στα πλαίσια του «Φεμινιστικού Δικτύου» επιτελούνταν και θα συνεχίσουν να επιτελούνται
και να προωθούνται εκστρατείες, καμπάνιες και εκκλήσεις αλληλεγγύης που σκοπό
έχουν την κατοχύρωση και προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών ή την προώθηση
ανθρωπιστικών και πολιτικών θεμάτων ιδιαίτερης σημασίας και βαρύτητας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται ένα κλίμα αλληλεγγύης, συμπαράστασης
και αλληλοβοήθειας.
Βασικός στόχος του «Φεμινιστικού Δικτύου», όπως
και του φεμινιστικού κινήματος εν γένει, είναι η απελευθέρωση της γυναίκας.
Η αποτίναξη της κυριαρχίας που υφίσταται στα πλαίσια της πατριαρχίας,
η ανατροπή των κοινωνικών δομών που διαιωνίζουν την υποτέλεια και την υποδούλωση
του γυναικείου φύλου.
Αυτό που ενδιαφέρει άμεσα το «Φεμινιστικό Δίκτυο»
είναι η εξάλειψη του σεξισμού και των διακρίσεων που υφίστανται οι γυναίκες
σε όλους τους τομείς της ζωής (οικογένεια, εργασία, πολιτική και κοινωνική
δράση κλπ), στα πλαίσια των διαφόρων θεσμών αλλά και στην καθημερινή ζωή των
ανθρώπων, όπως εκφράζεται μέσα από στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Η ισοτιμία και η ισότητα των ευκαιριών, η θεσμική
κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών αποτελούν πολύ σημαντικούς παράγοντες
στον αγώνα αυτό. Δημιουργούν τις βασικές
προϋποθέσεις για την ισότιμη μεταχείριση των γυναικών και διαμορφώνουν ένα
στέρεο έδαφος στο οποίο μπορούμε να πατήσουμε για να προστατευθούμε από διακρίσεις,
αυθαιρεσίες και παραβιάσεις των δικαιωμάτων μας, απ’ όπου κι αν προέρχονται.
Δεν αρκούν, όμως, μονάχα αυτά. Μια ακόμα βασική προϋπόθεση για την εξάλειψη
του σεξισμού είναι η αλλαγή της νοοτροπίας των ανθρώπων, κάτι που μπορούμε
να το πετύχουμε μέσα από την Παιδεία και την αλλαγή των στάσεων ζωής των ανθρώπων
μέσω της κοινωνικοποίησης.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι ιδιαίτερα στην εποχή
μας, εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα
που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες είναι το πρόβλημα της φτώχειας και της συρρίκνωσης
του Κράτους Πρόνοιας. Σύμφωνα με τα
στατιστικά δεδομένα, το 70% των φτωχών του πλανήτη μας είναι γυναίκες ενώ
τα εργασιακά και τα κοινωνικά δικαιώματα τίθενται ολοένα και περισσότερο υπό
αμφισβήτηση. Σήμερα, καθίσταται αναγκαία
όσο ποτέ άλλοτε η προστασία και κατοχύρωση των δικαιωμάτων αυτών ενώ ιδιαίτερα
απαραίτητη είναι η λήψη μέτρων με σκοπό την αναδιανομή του πλούτου μεταξύ
πλούσιων και φτωχών, ανδρών και γυναικών.
Έντονες διακρίσεις υφίστανται, επίσης, οι ομοφυλόφιλες
γυναίκες. Σ’ ολόκληρο τον κόσμο είναι
ακόμα έντονα τα ταμπού σχετικά με τον εν λόγω σεξουαλικό προσανατολισμό ενώ
τα προβλήματα ομοφοβίας των κοινωνιών καθιστούν δυσχερή τη θέση των ομοφυλόφιλων
γυναικών. Για παράδειγμα, μια ανοιχτή
δήλωση σεξουαλικού προσανατολισμού μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και
την απόλυση από κάποιους χώρους εργασίας, την απόρριψη της οικογένειας και
τις ποικίλες σεξιστικές παρενοχλήσεις από γνωστούς κι αγνώστους.
Σχετικά με τα θέματα της βίας κατά των γυναικών,
θέση του «Φεμινιστικού Δικτύου» είναι ότι αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα
που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γυναίκες αλλά και ένα από τα βασικότερα προβλήματα
της ανθρωπότητας. Είναι αποτέλεσμα
των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα και διαιωνίζει την υποτέλεια του
γυναικείου φύλου.
Υπολογίζεται ότι 60.000.000 γυναίκες κάθε χρόνο χάνουν τις ζωές τους εξαιτίας
της βίας που τους ασκείται κι αρκετές άλλες ασθενούν και υποφέρουν (σωματικά
ή και ψυχικά) ή σακατεύονται.
Η βία κατά των γυναικών παίρνει διάφορες μορφές
και συναντάται σε όλες τις κοινωνίες και τις χώρες. Κακοποίηση και ενδοοικογενειακή βία, βιασμός
και σεξουαλική κακοποίηση, εμπόριο γυναικών, πορνεία και πορνογραφία, ακρωτηριασμός
των γυναικείων γεννητικών οργάνων, δολοφονίες θηλυκών βρεφών, εγκλήματα τιμής,
αναγκαστικοί γάμοι, σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, διαφόρων ειδών
βασανιστήρια και σεξιστικές επιθέσεις στη διάρκεια κρατήσεων σε αστυνομικά
τμήματα ή φυλακίσεων.
Ιδιαίτερα ευάλωτα καθίστανται τα κορίτσια, οι έφηβες και οι ανάπηρες γυναίκες.
Σύμφωνα με τα στατιστικά
δεδομένα τα περισσότερα θύματα βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης είναι ανήλικα
κορίτσια ενώ έφηβες και νέες γυναίκες είναι τα κύρια θύματα της βιομηχανίας
του σεξ, του εμπορίου των γυναικών και των αναγκαστικών γάμων.
Ακόμα και η άσκηση φυσικής βίας απέναντι στα κορίτσια
έχει ολέθριες επιπτώσεις. Θυματοποιούνται, με αποτέλεσμα, ως ενήλικες γυναίκες μετά, να πέφτουν
σε βίαιους άνδρες και βίαιες σχέσεις.
Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα κορίτσια και οι γυναίκες
στις χώρες εκείνες που ασκείται ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών
οργάνων. Υπολογίζεται ότι 2.000.000
κορίτσια κάθε χρόνο υφίστανται αυτή την πρακτική με ολέθριες επιπτώσεις για
την υγεία και τη σεξουαλικότητά τους.
Φοβερές είναι και οι συνθήκες ζωής των γυναικών σε χώρες με ιδιαίτερα αυστηρούς
κώδικες τιμής που αφορούν τη ζωή και τη συμπεριφορά τους. Οι γυναίκες αυτές στερούνται κάθε δικαιώματος
κι ελευθερίας και συχνά τιμωρούνται με ιδιαίτερη σκληρότητα σε περίπτωση παρέκκλισης
από τους κανόνες αυτούς. Λιθοβολισμοί
μέχρι θανάτου, μαστιγώσεις, εγκλήματα τιμής κλπ. από θεσμοθετημένα όργανα
ή και από εξαγριωμένα πλήθη ανδρών αποτελούν ακραίες εκφράσεις μισογυνισμού.
Δεινή είναι η θέση των γυναικών που αναγκάζονται και παίρνουν τους δρόμους
της μετανάστευσης ή της προσφυγιάς καθώς και των γυναικών που ζουν σε χώρες
που μαστίζονται από πολέμους ή εθνοκαθάρσεις.
Πολλές γυναίκες μετανάστριες πέφτουν θύματα των κυκλωμάτων πορνείας
και υφίστανται κάθε είδους βίαιη συμπεριφορά και φοβερούς εξευτελισμούς. Γυναίκες εμπόλεμων περιοχών, γυναίκες εθνικών
και φυλετικών μειονοτήτων πέφτουν θύματα κυρίως σεξουαλικής βίας καθώς ο βιασμός
λειτουργεί ακόμα ως όπλο πολέμου και εθνοκάθαρσης.
Μια άλλη κατηγορία γυναικών ιδιαίτερα ευάλωτη
στο πρόβλημα της βίας είναι οι ομοφυλόφιλες γυναίκες, οι οποίες υφίστανται
διάφορες βίαιες αντιδράσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι όλες οι περιπτώσεις
βίας κατά των γυναικών αποτελούν καταπατήσεις των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων
τους.
Καθίσταται απαραίτητη η θεσμική προστασία και
κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών και η τιμωρία των ενόχων για την άσκηση
της βίας. Καταστάσεις ατιμωρισίας απλά
αναπαράγουν και διαιωνίζουν το πρόβλημα της βίας.
Επίσης, είναι αναγκαία και η λήψη μέτρων από το
Κράτος Πρόνοιας με σκοπό την προστασία των γυναικών μέσα από τη λειτουργία
ειδικών κέντρων, σταθμών και καταφυγίων, την παροχή ιατρικής φροντίδας και
ψυχολογικής στήριξης των γυναικών και των παιδιών και των δύο φύλων.
Η οικογένεια είναι το κύτταρο της κοινωνίας.
Τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης και της βίας, διαχέονται από αυτή στο
κοινωνικό σύνολο. Οι άνθρωποι που έχουν
υποστεί βία ή έχουν έρθει αντιμέτωποι με βίαιες συμπεριφορές, κυρίως μέσα
στην οικογένειά τους, γίνονται κι αυτοί με τη σειρά τους φορείς της βίας,
μεταφέροντας την στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, στις σχέσεις και στις οικογένειες
που δημιουργούν κι αυτοί με τη σειρά τους. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να ανατραπούν πρώτα
και κύρια μέσα στην οικογένεια οι σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα, ν’
αλλάξουν οι στερεοτυπικοί ρόλοι και να παρθούν διάφορα μέτρα για την καταπολέμηση
της ενδοοικογενειακής βίας.
Πάνω απ’ όλα βρίσκεται η πρόληψη του προβλήματος
της βίας, είτε μέσα από την Παιδεία και την εξάλειψη του σεξισμού μέσω της
κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των γυναικών και της αναβάθμισης της θέσης τους
στην κοινωνία, είτε μέσα από την αυτοπροστασία, την αυτοάμυνα και την ενδυνάμωση
των γυναικών στα πλαίσια λειτουργίας ομάδων αυτοάμυνας.
Θα πρέπει να ασκηθεί πίεση σε όλα τα κράτη και
τις κυβερνήσεις να υπογράψουν και να επικυρώσουν τη «Σύμβαση για την εξάλειψη
όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών», το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο,
καθώς και όλες τις Διακηρύξεις και τις Συμβάσεις που κατοχυρώνουν και προστατεύουν
τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Επίσης, η
άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας κατά των γυναικών θα πρέπει να θεωρείται από
μόνη της λόγος παροχής ασύλου.
Σχετικά με τα σεξουαλικά κι αναπαραγωγικά δικαιώματα
των γυναικών, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η περιστολή κι ο έλεγχος της γυναικείας
σεξουαλικότητας και του γυναικείου σώματος απετέλεσαν ανέκαθεν το κύριο μέλημα
της πατριαρχίας.
Το γυναικείο σώμα και οι γυναίκες κατ’ επέκταση
έπρεπε να βρίσκονται κάτω απ’ την κυριαρχία και το συνεχή έλεγχο των ανδρών,
έτσι ώστε να διαφυλάσσεται η γυναικεία αγνότητα και οι γυναίκες να γεννούν
τους γνήσιους απογόνους των συζύγων, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν
τους διάλεγαν οι ίδιες.
Γι’ αυτό, ακόμα και στην εποχή μας παρατηρούνται
τόσο έντονα, σε ορισμένες χώρες κυρίως, με ιδιαίτερα αυστηρούς κώδικες ηθικής,
φαινόμενα πλήρους καταπίεσης, περιορισμού και καταπάτησης ακόμα και των στοιχειωδών
δικαιωμάτων των γυναικών.
Επίσης, η πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων
γεννητικών οργάνων σχετίζεται άμεσα με την περιστολή της γυναικείας σεξουαλικότητας
και επιφέρει την κακοποίησή της.
Αλλά και σε κοινωνίες που δεν χαρακτηρίζονται
από τόσο αυστηρούς κώδικες και βάναυσες πρακτικές, η σεξουαλική ελευθερία
των γυναικών και η διάθεση των σωμάτων τους όπως αυτές επιθυμούν δεν γίνεται
πλήρως αποδεκτή.
Η πατριαρχική κοινωνία ανέκαθεν χώριζε τις γυναίκες
σε δύο κατηγορίες. Στις τίμιες γυναίκες,
αφοσιωμένες πλήρως και χειραγωγημένες από το σύζυγο και στις πόρνες, όπου
εκεί κατέτασσαν και τις γυναίκες με ελεύθερη σεξουαλική ζωή και επιλογές.
Σε πολλές χώρες τα ήθη έχουν ήδη αλλάξει και η
σεξουαλική ελευθερία των γυναικών δεν αποτελεί στοιχείο πρόκλησης για την
κοινωνία. Υπάρχουν και χώρες όπου οι
γυναίκες απολαμβάνουν την ελευθερία να φέρνουν στον κόσμο και να μεγαλώνουν
μόνες τους τα παιδιά τους.
Όμως, τα παραδείγματα αυτά είναι κάπως περιορισμένα σε σχέση με τα παγκόσμια δεδομένα. Ακόμα και σήμερα, για παράδειγμα, σε πολλές χώρες, η αντισύλληψη είναι άγνωστη ή δεν διαδίδεται επαρκώς, ποινικοποιούνται οι αμβλώσεις και οι γυναίκες διώκονται για την άσκησή τους. Με τέτοιου είδους μέσα, τα κράτη αλλά και οι διάφοροι συντηρητικοί κύκλοι, προσπαθούν να ασκήσουν έλεγχο στα σώματα και κατ’ επέκταση και στις ζωές των γυναικών.
Εδώ, θα πρέπει να
τονίσουμε ότι στη χώρα μας αποποινικοποιήθηκαν οι αμβλώσεις το 1986, μετά
από πολύχρονους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος, με τον νόμο 1609/86, "Τεχνητή
διακοπή της εγκυμοσύνης και προστασία της υγείας της γυναίκας και άλλες διατάξεις".
Η κάθε γυναίκα θα πρέπει να είναι η ίδια υπεύθυνη
και να επιλέγει αν, πότε και πόσα παιδιά θα φέρνει στον κόσμο.
Μόνο τότε έχει την αξία της και η ίδια η μητρότητα, όταν είναι αποτέλεσμα
της ελεύθερης επιλογής και διάθεσης των ατόμων.
Η περιστολή της σεξουαλικότητας των γυναικών έχει
τις επιπτώσεις της και στις ομοφυλόφιλες γυναίκες. Η γυναικεία ομοφυλοφιλία σε πολλές κοινωνίες
θεωρείται ακόμα επικίνδυνη γιατί αμφισβητεί τα ήθη της πατριαρχικής οικογένειας
και το ρόλο του άνδρα στη σεξουαλική ζωή.
Σε άλλες κοινωνίες απλά αποκρούεται και απορρίπτεται. Σχεδόν σε όλες τις κοινωνίες, η γυναικεία ομοφυλοφιλία
θεωρείται πρόκληση και ξεσηκώνει ποικίλες αντιδράσεις.
Αυτή τη στιγμή η πατριαρχία δοκιμάζεται έντονα
και αμφισβητείται από τις γυναίκες αλλά και από κάποιους άνδρες.
Περνάει ιδιαίτερα έντονη κρίση. Οι
αγώνες, για χρόνια ολόκληρα, των γυναικών και του φεμινιστικού κινήματος έχουν
αρχίσει και αποδίδουν τους καρπούς τους. Η
γυναίκα σταδιακά αποτινάζει τους ζυγούς της καταπίεσης και της υποτέλειας. Απολαμβάνει τα δικαιώματα που έχει κατακτήσει
κι αγωνίζεται για τη διεύρυνσή τους, ζει και χαίρεται τις ελευθερίες της και
παλεύει για πλήρη και ολοκληρωτική απελευθέρωση.
Στην εποχή μας, νέα δεδομένα διαμορφώνονται.
Οι γυναίκες και το φεμινιστικό κίνημα θα πρέπει να βρίσκονται πάντοτε
σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις των καιρών.
Η αλληλεγγύη μεταξύ μας καθίσταται αναγκαία για την κατοχύρωση των
δικαιωμάτων και ελευθεριών των γυναικών σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Αν έστω και μια γυναίκα πάνω τη γη υφίσταται
καταπίεση και υποτέλεια, η θέση όλων μας καθίσταται επισφαλής.
Οπωσδήποτε, το ζητούμενο πάντα είναι μια διαφορετική κουλτούρα, η διαμόρφωση
ενός άλλου πολιτισμού, μιας κοινωνίας ισότητας των δύο φύλων αλλά και όλων
των ανθρώπων, ενός κόσμου δίκαιου και ειρηνικού, απαλλαγμένου από την κυριαρχία
και την εκμετάλλευση κάποιων κοινωνικών ομάδων ή χωρών σε βάρος κάποιων άλλων.