ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το «Δίκτυο για την καταπολέμηση της ανδρικής
βίας κατά των γυναικών» λειτούργησε από το 1999 ως και το 2006 και κινήθηκε
στα πλαίσια του φεμινιστικού κινήματος.
Μέλη του ήταν οργανώσεις και ομάδες και βασική του αρχή ότι η σεξιστική βία
αποτελεί παράγωγο των διαφυλικών εξουσιαστικών σχέσεων. Αποτελεί αποκύημα της
«Επιτροπής για την καταπολέμηση της ανδρικής βίας κατά των γυναικών» που λειτούργησε
από το 1996 ως το 1999 από διάφορες φεμινιστικές οργανώσεις και ομάδες, αυτόνομες
φεμινίστριες και συνδικαλιστικούς φορείς.
Αφορμή για τη σύσταση της «Επιτροπής για την καταπολέμηση της ανδρικής βίας
κατά των γυναικών» υπήρξε ένα περιστατικό σεξιστικής βίας, μια γυναίκα - θύμα
άγριας συζυγικής βίας που απευθύνθηκε για συμπαράσταση και βοήθεια στην τότε
διοίκηση της Γραμματείας Γυναικών της ΓΣΕΕ.
Στην πορεία, καθώς οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας
έφταναν η μία πίσω απ’ την άλλη στη ΓΓ της ΓΣΕΕ αλλά και καθώς κρούσματα βίας
κατά των γυναικών έρχονταν ολοένα και περισσότερο στο φως της δημοσιότητας,
αποφασίσαμε ότι έπρεπε να διευρύνουμε το πεδίο δράσης της Επιτροπής μας και
ν’ ασχοληθούμε συστηματικά κι αναλυτικά με το πρόβλημα της βίας κατά των Γυναικών,
προσεγγίζοντάς το απ’ όλες τις πλευρές, αναλύοντας όλες του τις πτυχές και προσπαθώντας
παράλληλα να προσφέρουμε κάθε δυνατή βοήθεια και συμπαράσταση σε γυναίκες -
θύματα βίας.
Ενδεικτικά αναφέρω περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο της εργασίας
όπου οι νομικοί της Επιτροπής μας προσέφεραν τις νομικές τους συμβουλές και
υπηρεσίες, περίπτωση βιασμού νεαρής γυναίκας, όπου της προσφέραμε οικονομική
βοήθεια, για να μπορέσει να κινήσει τη νομική διαδικασία, περιπτώσεις κακοποιήσεων
σε εργασία και οικογένεια όπου προσφέραμε νομική βοήθεια, ηθική και ψυχολογική
στήριξη.
Η Επιτροπή μας κινήθηκε στα πλαίσια του φεμινιστικού κινήματος. Αναλύοντας,
λοιπόν, το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών, διαπιστώσαμε ότι δεν εμφανίζεται
τυχαία ή περιπτωσιακά αλλά σχετίζεται άμεσα με τις σχέσεις εξουσίας ανάμεσα
στα δύο φύλα, τους στερεοτυπικούς ρόλους των δύο φύλων αλλά και την υποδεέστερη
θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία κάτι το οποίο θεμελιώνεται και στηρίζεται
στις παραδοσιακές κοινωνικές δομές αλλά και σε αντιλήψεις και νοοτροπίες βαθιά
ριζωμένες στους ανθρώπους.
Μέσα, λοιπόν από τις καταγγελίες γυναικών - θυμάτων βίας, αντιληφθήκαμε πόσο
έντονο είναι αυτό το πρόβλημα, σε πόσο μικρή κλίμακα έχει δημοσιοποιηθεί αλλά
και πόσο μεγάλα είναι τα κενά στη νομοθεσία μας αλλά και στην κατάλληλη υποδομή
από την πλευρά της πολιτείας, για την προστασία των γυναικών.
Ζώντας, λοιπόν, όλα αυτά τα προβλήματα μέσα από διάφορες περιπτώσεις και κρούσματα
βίας, γνωρίζοντας ταυτόχρονα την ύπαρξη του προγράμματος «ΔΑΦΝΗ» για την αντιμετώπιση
της βίας κατά των γυναικών στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποβάλλαμε το
πρόγραμμά μας τον Σεπτέμβριο 1997 και από τον Δεκέμβριο 1997 ως τον Ιανουάριο
του 1999 συμμετείχαμε στο πρόγραμμα αυτό.
Το πρόγραμμα «ΔΑΦΝΗ» περιελάμβανε τη δημοσιοποίηση του προβλήματος, εκπαιδευτικά
σεμινάρια σε αστυνομικούς και δικαστές, διοργάνωση ημερίδων σε διάφορες περιοχές
της χώρας, ένα συνέδριο σχετικά με το πρόβλημα και τη δημιουργία ενός «Δικτύου
για την καταπολέμηση της ανδρικής βίας κατά των Γυναικών.
Όλοι αυτοί οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Όσον αφορά τη δημοσιοποίηση
του προβλήματος, κυκλοφορήσαμε ένα φυλλάδιο και μια αφίσα που διακινήθηκαν σε
νοσοκομεία, σε όλα τα υποκαταστήματα του ΙΚΑ, σε φαρμακεία, σε πανεπιστημιακά
ιδρύματα και σε διάφορους άλλους χώρους. Επίσης, συμμετείχαμε σε τηλεοπτικές
εκπομπές, έχουμε γράψει σε εφημερίδες και πολιτικά περιοδικά, έχουμε συμμετάσχει
σε ημερίδα της Διεθνούς Αμνηστίας και έχουμε πάρει μέρος σε κινητοποίηση στο
κέντρο της Αθήνας.
Οι ημερίδες που πραγματοποιήσαμε σε διάφορες πόλεις και κωμοπόλεις της χώρας
μας είχαν μεγάλη επιτυχία καθώς πολλές γυναίκες αλλά και άνδρες της επαρχίας
ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στα καλέσματά μας για προβληματισμό και συζήτηση.
Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Συνέδριο που πραγματοποιήσαμε με τίτλο «Βία κατά των
Γυναικών - Ανοχή Μηδέν», στις 22-24 Ιανουαρίου 1999 στην Αθήνα, είχε επίσης
εξαιρετική επιτυχία. Γυναίκες από όλη την Ελλάδα αλλά και από αρκετές Ευρωπαϊκές
χώρες, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και μοιράστηκαν μαζί μας τους προβληματισμούς
τους για το πρόβλημα αυτό αλλά και τις προτάσεις τους για την επίλυσή του.
Ένας από τους στόχους του Συνεδρίου αυτού ήταν και η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού
Δικτύου για την καταπολέμηση της ανδρικής βίας κατά των Γυναικών. Ο στόχος αυτός
αγκαλιάστηκε από την πλειοψηφία, ίσως και από το σύνολο των συνέδρων, με αποτέλεσμα
να έχουμε δηλώσεις συμμετοχής σ’ αυτό από αρκετές φεμινιστικές και γυναικείες
οργανώσεις και ομάδες, oργανώσεις κατά της βίας, γυναικεία τμήματα συνδικαλιστικών
φορέων και άλλοι διάφοροι φορείς καθώς και από ανεξάρτητες γυναίκες.
Στις 22 Μαΐου 1999, έλαβε χώρα ημερίδα για τη δημιουργία του Δικτύου, όπου υπήρχε
μεγάλη συμμετοχή γυναικών.
Το Δίκτυό μας κινήθηκε μέσα στα πλαίσια του φεμινιστικού κινήματος. Πιστεύουμε,
λοιπόν, ότι το φαινόμενο της βίας κατά των Γυναικών δεν εμφανίζεται τυχαία ή
περιπτωσιακά αλλά σχετίζεται άμεσα με τις σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα,
τους στερεοτυπικούς ρόλους των δύο φύλων αλλά και την υποδεέστερη θέση των γυναικών
στην ελληνική κοινωνία κάτι το οποίο θεμελιώνεται και στηρίζεται στις παραδοσιακές
κοινωνικές δομές αλλά και σε αντιλήψεις και νοοτροπίες βαθιά ριζωμένες στους
ανθρώπους.
Βασικός σκοπός και επιδίωξή μας ήταν η εξάλειψη του φαινομένου της βίας κατά
των Γυναικών και η αναγνώριση του γεγονότος ότι για τη βία αυτή ευθύνεται η
κοινωνία μας, που τα μέλη της, είτε την ασκούν, είτε την ανέχονται.
Σε πρώτη φάση, στόχοι του Δικτύου μας ήταν η αλληλοπληροφόρηση, η διευκόλυνση
στην παροχή βοήθειας και η δημοσιοποίηση του προβλήματος. Για να πετύχουμε τους
στόχους αυτούς καταρτίσαμε καταστάσεις με τις υπηρεσίες και τους φορείς που
μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες - θύματα βίας.
Στις αρχές του 2000, εκδώσαμε τα πρακτικά του συνεδρίου μας με τίτλο «Βία κατά
των Γυναικών – Ανοχή Μηδέν».
Από τις 31 Μαϊου 2003, το Δίκτυο συμμετείχε στο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Λόμπυ
Γυναικών με σκοπό τη σύσταση Εθνικού Παρατηρητηρίου για τη βία κατά των Γυναικών. Κατά τα τελευταία χρόνια, σκοπός
του Δικτύου μας ήταν η άσκηση πίεσης προς την Πολιτεία για τη λήψη μέτρων με
στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος της σεξιστικής βίας.
Σήμερα, τα νομοθετικά κενά σχετικά με το πρόβλημα αυτό έχουν καλυφθεί κι έτσι,
μπορούμε να πούμε ότι κάποιοι από τους βασικούς μας στόχους επιτεύχθηκαν.