Συναισθηματική βία είναι ένα σύνολο επιζήμιων συμπεριφορών ελέγχου που ασκούνται από τον σύντροφο μιας γυναίκας με στόχο να την εξουσιάσουν. Το αποτέλεσμα τέτοιων συμπεριφορών είναι το να ζει μια γυναίκα μέσα στο φόβο, να διαστρέφονται οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά της και να αρνείται τις ανάγκες της ώστε να αποφύγει την κακοποίηση.

Βασικοί παράγοντες στη θεώρηση του ζητήματος:
• Η κακοποίηση μπορεί να συμβεί σε κάθε γυναίκα ανεξάρτητα από την ηλικία της, την κουλτούρα τις ικανότητες της ή την οικονομική της κατάσταση.
• Αν μια γυναίκα έχει κακοποιηθεί σωματικά, το πιθανότερο είναι να έχει κακοποιηθεί και ψυχολογικά χωρίς να σημαίνει ότι απαραίτητα ισχύει και το αντίστροφο.
• Η συναισθηματική κακοποίηση είναι η μεγαλύτερη προένδειξη φυσικής κακοποίησης, για αυτό και οι γυναίκες που την έχουν υποστεί έχουν τον κίνδυνο να εμπλακούν;; σε φόνο ή αυτοκτονία.
• Μια γυναίκα μπορεί να αναζητά βοήθεια με πλάγιους τρόπους, ελπίζοντας ότι οι ειδικοί θα διαγνώσουν την κακοποίηση.
• Οι κακοποιημένες γυναίκες αναγνωρίζουν ότι τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της συναισθηματικής βίας είναι μεγαλύτερα από οποιαδήποτε άλλη μορφή κακοποίησης συμπεριλαμβανομένης και της φυσικής.

Τακτικές συναισθηματικής κακοποίησης
Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια πλήρης λίστα καταχρηστικών τακτικών που χρησιμοποιούνται από ένα άντρα προς τη σύντροφο του. Η ακόλουθη λίστα αναδεικνύει τις περισσότερες τακτικές που έχουν αναφερθεί από γυναίκες που έζησαν σχέση συναισθηματικής κακοποίησης κάποια στιγμή στη ζωή τους. Όταν μιλάμε με μια γυναίκα είναι χρήσιμο να διευκρινίζουμε αν οι πράξεις αυτές έχουν επαναληπτικό χαρακτήρα ή είναι μεμονωμένα περιστατικά.
Αναφέρει η γυναίκα ότι ο σύντροφος της έχει ασκήσει:

Λεκτική εξύβριση:
• Την κριτικάρει, την αποκαλεί χαζή χοντρή ή της απευθύνεται με επιθετικό τρόπο.
• Της λέει ότι κανείς άλλος δε θα την ήθελε και ότι δε θα μπορούσε να τα καταφέρει μόνη της.
• Κάνει ρατσιστικά σχόλια σε σχέση με το πολιτισμικό της υπόβαθρο.
• Κριτικάρει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της.
• Βγάζει πράγματα από το μυαλό του της λέει ψέματα ή ανασκευάζει γεγονότα.

• Αρνείται να της μιλήσει για μακρά περίοδο (χρήση σιωπής).
• Την ντροπιάζει ή την ταπεινώνει αν εκείνη τον χρειάζεται για να φροντίσει κάποια σωματική ανάγκη της που σχετίζεται με κάποια δυσλειτουργία ? αναπηρία.
• Αρνείται τις πράξεις της ή τις υποβαθμίζει.
• Την κατηγορεί ότι φταίει για όλα τα προβλήματα στην σχέση τους.

Απομόνωση:
• Ανακατεύεται και παρεμβαίνει στις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις της γυναίκας του, ήσε αυτές που έχει με τους συνεργάτες της.
• Την κατηγορεί ότι είναι άπιστη αν μιλά σε κάποιον άνδρα ή ότι είναι λεσβία αν έχει μια γυναίκα φίλη.
• Παρακολουθεί τα μέρη που πηγαίνει και τους ανθρώπους με τους οποίους μιλά.
• Την αποτρέπει από το να παρακολουθεί τις δράστηριότητες της κοινότητα ς που πιστεύει;;;;;
• Αρνείται να επιτρέψει στη γυναίκα του να πάει στο σχολείο στην εργασία ή να έχει ανεξάρτητες δραστηριότητες.
• Δεν της επιτρέπει να μάθει αγγλικά ή την ομιλούμενη γλώσσα της χώρας στην οποία βρίσκονται.
• Αρνείται να παρέχει διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα όταν πρόκειται για κωφή γυναίκα.

Απειλές:
Απειλεί ότι η γυναίκα θα εξοριστεί (απελαθεί;;) αν χωρίσουν.
Απειλεί ότι θα σκοτωθεί, λέγοντας ότι δεν μπορεί να κάνει χωρίς αυτή.
Απειλεί ότι θα πάρει τα παιδιά από την κηδεμονία της και δεν θα τα ξαναδεί ποτέ.
Απειλεί ότι θα σκοτώσει αυτήν, τα παιδιά, την οικογένεια της , τους φίλους της , τα κατοικίδια ζώα;

Εκφοβισμός:
Καταστρέφει ή πετά πράγματα που είναι σημαντικά για αυτή.
Βροντά τις πόρτες, ανοίγει τρύπες σε τοίχους, ή καταστρέφει το καλώδιο του τηλεφώνου.
Στριγκλίζει και δεν της επιτρέπει να μιλήσει.
Κρατά τα χέρια μιας κωφής γυναίκας με αποτέλεσμα να μη μπορεί να μιλήσει στη νοηματική. Αρνείται να της δώσει τον πίνακα συμβόλων;;;; ή άλλες συσκευές επικοινωνίας;
Της παίρνει το αναπηρικό όχημα (wheel chair;) ή καταστρέφει το scooter της;

Σεξουαλική βία
• Επιμένει να έχει σεξ μαζί του όποτε αυτός θέλει και με όποιο τρόπο επιθυμεί.
• Την απειλεί ότι θα έχει άλλες σχέσεις ή την κατηγορεί για τις σχέσεις που έχει ο ίδιος, επειδή δεν έχουν σεξουαλική επαφή.
• Αρνείται να κάνει σεξ με μοχθηρό τρόπο για να την τιμωρήσει ή να την κάνει να νιώσει άσχημα με τον εαυτό της.

Οικονομική βία
• Της στερεί την πρόσβαση στις οικονομικές πηγές;;;
• Λογαριάζει για κάθε σέντς που έχει ξοδέψει.
• Της απαγορεύει την δυνατότητα να δουλέψει έξω από το σπίτι.

Παραμέληση:
• Αρνείται να βοηθήσει μια γυναίκα με κάποια αναπηρία ώστε να πάει στην τουαλέτα, την αφήνει στο κρεβάτι ή την παραμελεί για μακρύ χρονικό διάστημα.
• Της αρνείται βασικές ανάγκες όπως η τροφή ή η υγιεινή.
• Αρνείται να επιτρέψει επιπρόσθετη βοήθεια από κάποιο άλλο άτομο στο σπίτι που θα φροντίζει για τις ανάγκες της.

Η επίδραση της συναισθηματικής κακοποίησης
Μπορείτε να αναγνωρίσετε ενδείξεις συναισθηματικής κακοποίησης σε κάποια γυναίκα από τρόπους και συμπεριφορές της . Μια σταθερή ένδειξη είναι ο φόβος. Σε συνδυασμό με τις παρακάτω ενδείξεις-δείκτες, υπάρχουν δύο ερωτήσεις κλειδιά που χρησιμοποιούνται για να διαγνώσουν ότι η γυναίκα έχει υποστεί συναισθηματική βία:
• Φοβάται η γυναίκα ότι θα έχει αντίποινα από τον σύντροφο της αν δεν κάνει αυτό που θέλει;
• Αλλάζει η γυναίκα την συμπεριφορά της, τις προτιμήσεις ή τις επιλογές της, εξαιτίας του φόβου;
• Πως παρουσιάζει τον σύντροφο της και την σχέση τους;
• Μοιάζει ανίκανη να πάρει μια απόφαση ανεξάρτητη από τον σύντροφο ή σύζυγο της;
• Η γυναίκα υπερασπίζεται τον σύντροφο της από οποιαδήποτε κριτική ή απολογείται και βρίσκει δικαιολογίες εκείνη για την συμπεριφορά του; Ελαχιστοποιεί την συμπεριφορά του και την επίδρασή του πάνω της;
• Αναλαμβάνει την ευθύνη να κάνει τα πράγματα καλύτερα στη σχέση τους;
• Φαίνεται φοβισμένη να κάνει οτιδήποτε που θα αναστατώσει τον σύντροφό της;

Πως παρουσιάζει τον εαυτό της
Παρατηρήσατε ότι έχει λιγότερη εμπιστοσύνη και δυσκολεύεται να μιλήσει για τον εαυτό της;
Εύκολα μειώνει τον εαυτό της ή την θετική ανατροφοδότηση για αυτό που είναι;
Κατηγορεί τον εαυτό της αναλαμβάνοντας πάντα την ευθύνη των πραγμάτων που δεν έχουν πάει καλά και ειδικά αυτών που αφορούν την σχέση της;

Ποια είναι η γενική της ευεξία;
• Έχει δυσκολίες στον ύπνο ή νιώθει συνήθως κουρασμένη;
• Νιώθει αγχωμένη συνέχεια; Μοιάζει νευρική;
• Είναι καταθλιπτική ή έχει αυτοκτονικό ιδεασμό;
• Αν η γυναίκα έχει μια χρόνια αρρώστια ή αναπηρία, η εξέλιξη της κατάστασης αυτής χειροτερεύει;
• Έχει προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το άγχος;
• Πίνει ή παίρνει ναρκωτικά;
• Αναφέρει ότι κάποιες στιγμές αισθάνεται ότι τρελαίνεται;

Επίπεδο Απομόνωσης / ανεξαρτησίας
• Έχει η γυναίκα κάποια πηγή υποστήριξης εκτός από την σχέση της;
• Έχει παραιτηθεί ή έχει αποσυρθεί από τη δουλειά της, το σχολείο ή από τις κοινωνικές της δραστηριότητες;
• Ο σύντροφός της την ακολουθεί πάντα στα ραντεβού της;
• Την έχει ο σύντροφός της απομακρύνει από την οικογένεια της , τους φίλους της, ή τη δουλειά της;
• Έχει πρόσβαση σε κάποια πηγή χρημάτων;
• Της έχει απαγορεύσει να μάθει αγγλικά ( ή την ομιλούμενη γλώσσα της χώρας στην οποία βρίσκεται);
• Αν η γυναίκα έχει κάποια αναπηρία ο σύντροφος επιμένει ότι μόνο αυτός μπορεί να την βοηθήσει;

Αντιδρώντας θετικά σε μια κακοποιημένη συναισθηματικά γυναίκα
Οι γυναίκες συνεχώς αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που συναντούν ζητώντας βοήθεια είναι ότι κανείς δεν παίρνει την συναισθηματική κακοποίηση σοβαρά. Βελτιώνοντας την αντίδρασή σας σε μια γυναίκα που έχει υποστεί συναισθηματική βία μπορείτε όντως να κάνετε την διαφορά.

Επιζήμιες ή μη βοηθητικές αντιδράσεις:
• Το να κατηγορείται την γυναίκα για την κακοποίηση ή να συστήνεται να προσπαθήσει η γυναίκα σκληρότερα ή να είναι πιο υποστηρικτική στον σύντροφο της για να σταματήσει το πρόβλημα.
• Να δικαιολογείτε τον θύτη λέγοντας π.χ. ότι ήταν πολύ αγχωμένος ή ήταν κάτω από την επίδραση αλκοόλ ή ναρκωτικών.
• Να προτείνετε ότι αυτό που χρειάζονται είναι μια συμβουλευτική θεραπεία ζεύγους, υποδεικνύοντας εμμέσως ότι η ευθύνη του θύματος για την κατάσταση που βιώνει είναι ίδια με αυτή του θύτη.
• Να προσπαθείτε να ελέγξετε την κατάσταση, λέγοντάς τι πρέπει η γυναίκα να κάνει .
• Να υποβαθμίζεται την συναισθηματική κακοποίηση και να λέτε ότι πρέπει να είναι ευχαριστημένη που ο σύντροφό της δεν την χτυπά.
• Να θεωρείται υπεύθυνη για την βία κάποια αναπηρία της γυναίκας.
• Να εστιάζεστε στην θεραπεία της κατάθλιψης ή του άγχους, χρησιμοποιώντας παράλληλα και αντικαταθλιπτικά φάρμακα και στιγματίζοντας την γυναίκα ως νοητικά άρρωστη αντί να βλέπετε την κακοποίηση που ευθύνεται για την κατάθλιψη ή το άγχος.
• Να υποτιμάτε το γεγονός της κακοποίησης λέγοντας ότι είναι μέρος της κουλτούρας και τους πολιτισμικού υπόβαθρου του ζεύγους.

Θετικές αντιδράσεις για την συναισθηματική βία:
• Ακούστε προσεκτικά και πάρτε σοβαρά την γυναίκα που έχει υποστεί κακοποίηση. Ρωτήστε την τι χρειάζεται.
• Διαβεβαιώστε ότι όλα αυτά που θα πει είναι εμπιστευτικά και υπάρχει πλήρης εχεμύθεια.
• Ρωτήστε την για την κακοποίηση με ερωτήσεις ανοιχτού τύπου και ζητήστε να σας αναφέρει παραδείγματα συναισθηματικής κακοποίησης.
• Πιστέψτε την ιστορία της .
• Αφήστε τη γυναίκα να σας πει τι θεωρεί ότι έχει περισσότερη επίδραση επάνω της.
• Βοηθήστε τη γυναίκα να αναγνωρίσει τις δυνατότητες της και τις ικανότητες επιβίωσης.
• Βοηθήστε την κακοποιημένη γυναίκα να καταλάβει με πιο τρόπο έχασε την εμπιστοσύνη στον εαυτό της.
• Υποστηρίξτε την, ώστε να σχεδιάσει ένα πλάνο αλλαγής.
• Βοηθήστε την ώστε να καταλάβει την επίδραση που έχει κάτι τέτοιο στα παιδιά.
• Κατευθύνετέ την σε κάποιον που μπορεί να την βοηθήσει.
• Να έχετε προκυρήξεις διαθέσιμες σε διαφορετικές γλώσσες.
• Βεβαιωθείτε ότι μια γυναίκα με αναπηρία έχει ρωτηθεί για το τι χρειάζεται για να έρθει στο γραφείο σας όπως ένα χάρτη σε Braille ή κάποιον να τη συναντήσει .
• Χρησιμοποιήστε εκπαιδευμένους διερμηνείς στην κουλτούρα;;; ή στην νοηματική γλώσσα.
• Προτείνετε της να πάρει νομικές συμβουλές ώστε να γνωρίζει τα δικαιώματά της.
• Σεβαστείτε την επιλογή της γυναίκας.

Επιστροφή στις Θέσεις